AYAT KOMPLEMEN

Ayat majmuk komplemen ialah ayat utama yang dipancangkan dengan ayat kecil yang seterusnya menjadi komplemen kepada ayat utama.

Dalam bahasa Inggeris perkataaan komplemen bermakna pelengkap. Oleh sebab itu klausa komplemen adalah klausa yang dipancangkan ke dalam klausa utama bagi melengkapkan klausa tersebut. Klausa komplemen ini dipancangkan ke dalam klausa utama dengan menggunakan kata hubung seperti: bahawa, untuk, demi, yang, agar. supaya, semoga, setelah. Kata hubung ini juga dipanggil Kata hubung komplemen.

Contoh ( 1 ) :
Dia memberitahu sesuatu
Jika sesuatu itu diterangkan sebagai ``giginya sakit'' atau ``membeli baju baru'' atau ``akan bertolak ke Kuala Lumpur esok'' maka ayat komplemen dapat dibentuk dengan menggunakan kata hubung bahawa atau yang.
Dia memberitahu giginya sakit
Dia memberitahu membeli baju baru
Dia memberitahu akan bertolak ke Kuala Lumpur esok.
Ayat kecil yang ditaip tebal dalam contoh di atas merupakan objek kata kerja transitif.
Selain itu, subjek juga boleh diterangkan sebagai ayat kecil dan menjadi komplemen ayat utama.
seperti contoh berikut:

Sesuatu telah menyebabkan kebakaran itu.


Jika sesuatu itu diterangkan sebagai ``Mancis api'' atau ``pembuangan putung rokok merata-rata'' , maka ayat komplemen dapat dibina dengan menggunakan ayat kecil pada subjek ayat utama.
Bahawa mancis api telah menyebabkan kebakaran itu.
Bahawa pembuangan putung rokok merata-rata telah menyebabkan kebakaran.
Seperti contoh berikut:
Sesuatu telah menyebabkan kebakaran itu.
Jika sesuatu itu diterangkan sebagai ``Mancis api'' atau ``pembuangan putung rokok merata-rata'' , maka ayat komplemen dapat dibina dengan menggunakan ayat kecil pada subjek ayat utama.
Bahawa mancis api telah menyebabkan kebakaran itu.
Bahawa pembuangan putung rokok merata-rata telah menyebabkan kebakaran.

Contoh ( 2 ) :
i) Murid yang sihat itu telah pulang.
ii) Dia menerangkan bahawa murid itu sihat.
Ayat( i ) ialah ayat relatif. Perkataan yang dalam frasa yang sihat itu menggantikan frasa yang diulang , iaitu murid itu seperti yang terdapat dalam ayat- ayat asal (i) (ii) berikut :
(i) Murid itu telah pulang.
(ii) Murid itu sihat.
Ayat Murid itu sihat telah dipancangkan sebagai ayat relatif ke dalam ayat Murid itu telah pulang. Dalam ayat (ii) pula ayat bahawa murid itu sihat merupakan objek kepada kata kerja transitif menerangkan. Dalam ayat tersebut terdapat subjek dia dan kata kerja transitif menerangkan, dan ayat bahawa murid itu sihat, seolah- olah menjadi objek kepada kata kerja transitif itu. Ini dapat digambarkan dengan gambar rajah berikut :


Ayat 1

S P

FN FK

Kata Kerja Ayat 2

( objek )

Dia menerangkan bahawa murid itu sihat

Ayat tersebut tidak jauh bezanya daripada ayat berikut :
Contoh ( 3 ) :
Siti membeli beg.
Dalam ayat ini beg pun berfungsi sebagai objek kepada kata kerja transitif membeli. Perbezaan terletak pada struktur kedua- dua ayat. Beg pula ialah objek bagi kata kerja membeli sementara bahawa murid itu sihat ialah ayat yang bertugas sebagai objek kepada kata kerja menerangkan. Dia menerangkan bahawa murid itu sihat terdiri daripada dua ayat, iaitu:
(a) Dia menerangkan sesuatu. ( Ayat induk )
(b) Murid itu sihat. ( Ayat komplemen )
Ayat (b) telah dipancangkan ke dalam ayat (a)untuk melengkapi kata kerja dalam ayat tersebut. Hubungan seperti ini, yang berbeza daripada hubungan ayat relatif, disebut hubungan komplemen. Dalam ayat Dia menerangkan bahawa murid itu sihat ayat induknya ialah ayat (a) manakala ayat komplemennya ialah ayat (b).




Kata Komplemen bahawa dan untuk.
Contohnya :
1) Untuk Ali melakukannya sangat sukar.
2) Sungguh sukar untuknya menyelamatkan diri daripada perompak itu.
3) Penduduk- penduduk kampung itu menyedari bahawa kawasan hutan tersebut akan diteroka.
Tiap- tiap satu daripada ayat- ayat di atas itu terdiri daripada dua ayat, iaitu satu ayat induk dan satu ayat komplemen yang dipancangkan, seperti yang berikut:
1) Untuk Ali melakukannya sangat sukar
(a) Ali melakukannya
(b) Perkara itu sangat sukar.
Kata komplemen : untuk
Dalam ayat tersebut, ayat komplemen telah menggantikan frasa nama yang berfungsi sebagai subjek.












Bagi ayat- ayat yang mengandungi kata hubung komplemen bahawa pada kedudukan objek, pengguguran kata komplemen tersebut dibenarkan selagi tidak menjejaskan ayat. Namun, pada kedudukan frasa nama kata komplemen untuk tidak boleh digugurkan.
Seperti ayat berikut:
1) Untuk Ali melakukannya sangat sukar.
Ali melakukannya sangat sukar.
2) Dia mengetahui bahawa Ahmad telah hilang.
Dia mengetahui Ahmad telah hilang.
3) Bahawa ekonomi negara telah merosot adalah kurang tepat.
Ekonomi Negara telah merosot adalah kurang tepat.

Kesimpulannya, pembentukan ayat- ayat majmuk komplemen realitinya disertai penggunaan beberapa perkataan tertentu yang digunakan sebagai kata komplemen untuk menandakan hubungan antara ayat- ayat.













Dalam bahasa Melayu, terdapat tiga jenis ayat komplemen iaitu:
1) Ayat komplemen frasa nama
2) Ayat komplemen frasa kerja
3) Ayat komplemen frasa adjektif
1) Ayat komplemen frasa nama
Frasa nama boleh berada pada empat tempat dalam ayat, iaitu sebagai subjek, predikat, objek tepat dan objek sipi. Namun, ayat- ayat komplemen jenis frasa nama hanya dapat menduduki dua tempat iaitu sebagai ayat komplemen frasa nama subjek dan ayat komplemen frasa nama objek tepat seperti berikut:

i) Ayat komplemen frasa nama subjek
 Bahawa bahasa Melayu bahasa ibunda memanglah jelas.
 Untuk dia mendapat kejayaan dalam peperiksaan itu memang sukar.
 Bahawa cerita itu menyeramkan tidak benar.
 Dakwaan bahawa Ali membunuh telah mendapat liputan meluas di media.
 Amat penting untuk kita menyedari kejayaan tidak akan datang bergolek tanpa usaha.

Walaupun susunan ayat- ayat di atas ialah ayat songsang, namun bahagian- bahagian yang condong tetap merupakan subjek.

ii) Ayat komplemen frasa nama objek tepat
Objek dalam ayat boleh wujud sebagai objek tepat kata kerja transitif atau sebagai objek sipi, tetapi ayat ayat komplemen boleh wujud hanya sebagai
objek tepat sahaja. Contoh :
 Kerajaan mengumumkan bahawa rakyat akan menikmati pemberian subsidi berikutan harga minyak dinaikkan secara mendadak.
 Berita TV3 itu menyebut bahawa semua penumpang kapal terbang Boeing 474 terselamat.
 Mereka menyedari bahawa kehidupan mereka belum terbela sepenuhnya.
 Yang dituduh mengakui bahawa dia yang melakukan rompakan di kedai emas tersebut.

Dalam ayat- ayat di atas ayat komplemen berfungsi sebagai objek tepat kata kerja transitif pada ayat induknya


2) Ayat komplemen frasa kerja
Frasa kerja dalam ayat boleh terdiri daripada kata kerja tak transitif, iaitu yang diikuti bukan oleh kata nama tetapi oleh keterangan- keterangan lain yang bertujuan melengkapkan frasa tersebut. Ada ayat- ayat komplemen yang berfungsi sebagai pelengkap kepada kata kerja ini, yang bukan frasa nama. Sekali imbas ayat- ayat ini seolah- olah ayat komplemen frasa nama objek, tetapi hakikatnya tidak, oleh sebab ayat- ayat tersebut tidak boleh mengalami proses pasif, iaitu bagi menentukan frasa nama objek. Oleh itu ayat- ayat itu digolongkan ke dalam jenis ayat- ayat komplemen frasa kerja.
Contohnya:

 Pak Keliwon berpendapat bahawa tanah pusaka itu tidak patut dijual.
 Penceramah itu berfahaman bahawa pembangunan negara seiring dengan kepesatan ekonomi.
 Ibu Nur Safiyah beranggapan bahawa anaknya telah berjaya dalam bidang kedoktoran.
 Saya berpendapat bahawa cadangan itu boleh diterima.
 Murid itu berasa bahawa nasihat guru disiplinnya itu benar.

3) Ayat komplemen frasa adjektif
Frasa adjektif boleh menjadi unsur predikat sesuatu ayat. Begitu juga ayat komplemen boleh terdiri daripada ayat komplemen adjektif, iaitu yang merupakan ayat kecil yang dipancangkan ke dalam ayat induk. Tetapi, jumlah ayat jenis ini dalam bahasa Melayu amat terhad.
Ini dapat dilihat menerusi contoh berikut:

 Saya amat percaya bahawa saya akan cemerlang dalam peperiksaan.
 Pelajar itu sedar bahawa mereka harus berjaya dalam peperiksaan.
 Dia sangat yakin bahawa anaknya akan berjaya.
 Mereka sangat insaf bahawa mereka itu serba kekurangan.